Türkiye’dahi sayı üründe yurtdışı ile aclan fiyat makası, farklı yollardan tedariki artırdı. Bu ürünlerin başında Apple’ın eylül ayında tanıttığı yeni iPhone modelleri geldi. Vergi oranı ve taksit sınırı yolcu yanında getirilen telefon sayısında rekora yol açarken, pasaport kaydı için Kuzey Kıbrıs ve Gürcistan gibi ülkelerde adeta iPhone turizmi oluştu.
Dünya gazetesinden Yener Karadeniz’in haberine göre, klonlanmış (IMEI numarası değişik ya bile kopyalanmış) telefon sayısı bile zirveyi gördü. Sektör temsilcilerinden kırılan rastlantı göre 10 milyona yakın resmi satışa karşın yerde yılın tamamında klonlanmış telefon sayısı 3,9 milyonu, yolcu beraberinin ise 500 kapı aşması bekleniyor. Yeni yılda artması muhtemel pasaport kayıt ücretin yerde rakamı henüz bile yukarı çekmesinden endişe ediliyor.
FİYAT FARKI 20 BİN TL’Yİ AŞIYOR
128 GB’lık iPhone 14 Pro Max, 43 1000 999 TL’lik tek fiyat ile Türkiye’dahi satışa sunuldu. Yaptığımız hesaplamaya göre, tıpkısı aygıt ABD’takt alındığında 1000 99 dolara (20 1000 426 TL) yatak geliyor. Kullanıcının yurtdışından getirdiği cihazı kendi pasaportuna kaydetmesi ile yerde fiyata 2 1000 732 TL harç ve 117 TL Özel İletişim Vergisi ekleniyor ve fiyat 23 1000 275 TL’ye çıkıyor. Yani tüketici tıpkısı telefonu yurtdışından alarak 20 1000 TL’takt fazla kar elde edebiliyor.
Ancak burada 2019’bile getirilen IMEI kaydı çiçekçi uyanıklık çekiyor. Söz konusu düzenlemeyle başkasının pasaportuna telefon kaydettme festival sona ermişti. Ancak kullanıcılar yerde düzenlemeyi dahi kolaylaştırılmış vize prosedürü uygulanan Yunan Adaları ve kimlik kartı ile girilebilen Gürcistan ve Kuzey Kıbrıs gibi ülkelere günübirlik seyahatler ile aşmaya başladı. Bu şekilde fiyata sadece seyahat ücreti eklenmiş oldu.
Bir başka yol ise klonlama. Artık online satış sitelerinin yanı sıra anayol mağazalarında beraberce pasaport kaydı olmayan yurtdışı telefonlara rastlamak mümkün. Yine Türkiye fiyatının oldukça aşağısında satılan cihazlar 6 ayda tek 300 TL civarı tek ücret ile kullanılabiliyor.
“ALGILAR OLGULARIN ÖNÜNE GEÇTİ”
Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, sektörde algıların olguların önüne geçtiğine uyanıklık çekerek, cep telefonunu ithalatının akan açığı artırdığına yönelik algının bile yerde anlamda sektörün ülkeye katkısının önüne geçtiğine uyanıklık çekti. Turnacı, “Cep telefonu birçok ülkede ithal ama gelecek açısından bile stratejik öneme sahip. Bunu efektif olarak kullananlar yarının teknolojisinde söz sahibi olacak. Haliyle yerde stratejik ürünün akan açığı artırdığı algısından ziyade katma değeri doğrultusunda kıymetlendirmek lazım. Ayrıca bahsedilen ürünün toplam ithalattaki payı bile yüzde 1’in altında” dedi.
“TEFECİ FAİZİ İLE BORÇLANAN VAR”
Gelinen noktada yerde algılar ile vergi, taksit sınırı gibi tek takım kararlar alındığını ve dövize tâbi olarak fiyatların bile sürekli yükseldiğini tamlayan Turnacı, “Vergi oranları arttı, taksitler sınırlandırıldı. Derken hem ürünlerin fiyatı yükseldi hem dahi bunlara ulaşmak zorlaştı. Vatandaş teknolojiye ulaşmakta zorlanınca seçenek kanallara meyil arttı. Bunların başında bile klonlama gibi kayıt dışı kanallar geliyor. Tüm yerde kararlara rağmen vatandaş cep telefonu almakta imtina etmiyor. Yapılan sayı araştırmaya göre insanlar cep telefonsuz kalmaktansa haris kalmayı tercih ediyor. Bu yıl 11 milyona yakın resmi satışa karşın en iyimser tahmin ile klonlamanın yüzde 35’açınık ulaşması (3 milyon 850 1000 tane) yolcu beraberinin ise 500 bine sökmek bekleniyor. Her ikisi dahi rekor seviyeler” niteleyerek konuştu.
“CEP TELEFONU ALMA TURLARI DÜZENLENİYOR”
Bugün klonlamanın çözülememesi halinde 5G’nin hiç konuşulmaması gerektiğini vurgulayan Turnacı, “15 senedir yerde sorun çözülemiyor. Yüzde 35’ten fazlası kayıt dışı olan sektörün telâşlı kalması mümkün olumsuzlama. Yanı sıra yüksek vergiler nedeni ile yurtdışında cep telefonu alıntı turları düzenleniyor, Yunan adalarına günübirlik ziyaretlerde, ürünler için kullandırılan tüketici kredileri rekor kırıyor. Tefeci faizi ile telefon saha vatandaşlarımız var” dedi.
“GENÇLER ÖTV’SİZ CİHAZ ALABİLSİN”
Turnacı, MOBİSAD olarak tek takım önerilerini ilgili kurumlar ile paylaştıklarını belirterek, “Gençlere 3 yılda tek ÖTV’siz aygıt alıntı hakkı tanınması gibi tek önerimiz oldu. İlgili kurumlar bunu makul karşıladı ama nasıl, ne zaman sonuçlanır bilemiyoruz. Bizim kök talebimiz vergilerin düşürülmesi, taksit kısıtlamasının esnetilmesi ve klonlamanın önüne geçilmesi. Klonlama için önerimiz sinyal alınamayan cep telefonunun IMEI havuzundan çıkarılması süresinin 7 yıldan 1 yıla düşürülmesi. Öte yandan mart ayında 5 1000 TL ve altındaki cep telefonları için taksit sayısı 12 ağrı, 5 1000 TL’nin üzerinde olan cep telefonları için 3 ağrı olarak uygulanmasına karar verilmişti. Biz 5 1000 TL taksit sınırının 15 1000 TL’ye çıkmasını talep ediyoruz. Zira 5 1000 TL’ye model sayısı neredeyse kalmadı” şeklinde konuştu.
Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.