Yıldız çarpışması sonucu ne olur? Sıklıkla merak edilen bu sorunun yanıtını yeni bir haberle verebiliriz. Genç gezegen sistemleri çarpışarak büyüyor. Bilim insanları, Güneş Sistemi’ndeki Dünya ve Ay‘ın da bu cins dev çarpışmaların eseri olduğunu düşünmekte.
Gökbilimciler, bu tıp çarpışmaların birinci sistemlerde olağan olduğunu söylüyor. Fakat öbür yıldızlarda bunu gözlemlemek pek de mümkün değildi. Bununla birlikte, MIT, İrlanda Ulusal Üniversitesi ve Cambridge Üniversitesi araştırmacıları, yeni bir müşahede yaptı. İşte ilgi cazibeli makalenin bulguları…
Yıldız çarpışması 200 bin yıl evvel gerçekleşti
Memleketler arası bilim takımı, hakemli bilimsel mecmua Nature‘da cinsinin birinci tespiti olan bulgularını yayımladı. MIT liderliğindeki takım, Dünya’ya 95 ışıkyılı uzaklıktakibir yıldız sisteminin etrafında meydana gelen büyük bir çarpışmanın bulgularını keşfetti.
Gökbilimciler, HD 172555 isimli yıldızın yaklaşık 23 milyon yaşında olduğunu açıkladı. Çarpışmanın yaklaşık olarak Dünya büyüklüğünde bir karasal gezegen ile en az 200 bin yıl evvel, saniyede 10 kilometre süratle meydana geldiğini belirlediler.
Araştırmacılara nazaran, çalışmanın en kıymetli bulgusu yıldızın etrafında gözlemledikleri gaz ve toz. Zira bu türlü yüksek süratli bir çarpışma sonucunda muhtemelen daha büyük olan yıldızın atmosferinin bir kısmını havaya uçurduğunu gösteriyor.
Bu ortada, HD 172555 yıldızı, tozunun olağandışı bileşimi nedeniyle gökbilimciler ortasında tartışma konusuydu. Son yıllardaki müşahedeler, yıldızın tozunun astronomların tipik bir yıldız enkaz diski için beklediğinden daha farklı mineraller içerdiğini gösterdi. Bu nedenle araştırmacılar, yıldız çarpışması geçmişi üzerinde durdu.
Araştırmacılar, karbon monoksiti aradı
Takım, Şili’deki Atacama Büyük Milimetre Dizisinden (ALMA) alınan ve 66 radyo teleskopundan oluşan imgeleri inceledi. Ayrıyeten yakındaki yıldızların etrafında karbon monoksit belirtileri aramak için ALMA kamu arşivindeki datalara baktılar. Zira, enkaz disklerindeki gazı incelemek istediğimizde karbon monoksit tipik olarak en parlak ve hasebiyle bulunması en kolay olan moleküldür.
Tahlil sonucunda takım, yıldızın etrafındaki karbon monoksiti tespit etti. Ölçüsünü ölçtüklerinde, gazın Venüs’ün atmosferindeki karbon monoksitin yüzde 20’si kadar olduğunu buldular. Ayrıyeten gazın büyük ölçülerde şaşırtan bir formda yıldıza yakın (yaklaşık 10 astronomik birimde) döndüğünü gözlemlediler.
Bir yıldıza bu kadar yakın tipik olarak çok az karbon monoksit olur. Bu nedenle grup, gazın bol ve yakın olma nedeni araştırdı. Birkaç senaryo üzerinde duran grup, nihayetinde gazın büyük bir çarpışmanın kalıntısı olduğu konusunda hemfikir oldu.