CERN’den fiziğe bakış açımızı değiştirebilecek buluş!

İsviçre‘nin ve Fransa hududunda yer alan ve dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire), çalışmalarını sürdürüyor. Son olarak yürüttükleri bir proje ile ilgili açıklama yapan bilim insanları, yeni bir “doğal güç” keşfettiklerine açıkladı.

Araştırmacılar, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) ile makul atomik parçacıkların neden beklenmedik formda davrandığını açıklayabilecek bir yeni tabiat gücü keşfettiklerini düşünüyorlar. Bu araştırmanın ayrıyeten fiziğin temelleri hakkındaki anlayışımızı değiştirebilecek bir ihtilal niteliğinde olabileceği düşünülüyor.

LHC tam olarak ne işe yarıyor?

On yılı aşkın bir müddetin başlangıcında CERN, LHD ile neredeyse ışık suratında çarpışan en küçük husus parçacıklarını inceleyerek kozmosun sırlarını keşfetmeye çalıştı. Daha evvel husus kütlesini veren teorik bir parçacık olan Higgs Bozonu‘nu keşfetti. Lakin proje, şimdiye kadar hususun yapı taşlarının nasıl işlediğine fazla ışık tutamadı.

LHC‘nin potansiyel olarak yeni bir tabiat gücü olan yeni fizik için kanıtlar sunması, Mart ayında dünya çapında büyük heyecan yarattı. Şu anki en yeterli parçacık ve kuvvet teorisi, etrafımızdaki dünyayı oluşturan fizikî şeyler hakkında bildiğimiz her şeyi kusursuz bir doğrulukla tanımlayan standart model olarak biliniyor. Bu teori şimdiye kadarki en dengeli teori olmakla bir arada eksikleri olduğu su götürmez.

Bazen alt kuarklar olarak isimlendirilen hoşluk kuarkları, daha büyük parçacıkları oluşturan temel parçacıklar oluyor. Kuarklar, elektronlara bozunmalarından daha az sıklıkla öbür bir lepton tipine (müon) bozunuyor üzere görünüyor. Standart model, hoşluk kuarklarının elektronlarla birebir oranda müonlara bozunacağını iddia ediyor.

CERN bu yeni tabiat gücü hakkında ne buldu?

The Conversation sitesinde bu haftaki araştırmanın muharrirleri, bu bozunmaların farklı oranlarda gerçekleşmesinin tek yolunun, daha evvel hiç görülmemiş birtakım parçacıkların bozunmaya dahil olması ve pulları müonlara karşı devirmesi olduğunu söyledi. Yakın vakte kadar, LHC‘nin içinde neler olduğunu kesin olarak söylemek için kâfi data yoktu.

2019‘da bilim insanları, ortadan geçen yıllarda toplanan ek girdilerle birlikte 2014‘teki hoşluk kuarkları deneyini yine yürüttüler. Sonuç nihayet ortaya çıktığında, datalar her 100 elektron bozunması için yaklaşık 85 müon bozunması olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, sonucun tesadüf olma mümkünlüğünün çok düşük olduğunu söyledi.

Site muharrirleri, değişen bozunma suratının, esasen yeni bir tabiat kuvveti olan bir “Z asal” parçacığın sonucu olabileceği söylüyor. Ayrıyeten bu kuvvet epeyce zayıf olduğundan şimdiye kadar rastgele bir işaret görülmemesinin olağan olduğunu açıkladılar.

Manchester Üniversitesi ve CERN LHCb sözcüsü Chris Parkes, sonuçların doğrulanması halinde yeni temel parçacıkların yahut etkileşimlerin varlığı üzere yeni bir fizikî süreç gerektireceğini söyledi. Araştırmacılar, sonuçları doğrulamak için daha fazla deney yapılması gerektiğini açıkladı. Fakat datalar doğrulanırsa, şu anki modelin ötesinde yatan gizemin çözülmesine yetecek ispatların elde edileceği belirttiler.

Sizler CERN‘in yeni bulduğu düşünülen bu tabiat gücü hakkında neler düşünüyorsunuz? Yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.